Czym jest migdałek gardłowy? (anatomia)
W błonie śluzowej gardła występują skupiska tkanki chłonnej: migdałki podniebienne, migdałek gardłowy (trzeci), migdałek trąbkowy, migdałek językowy oraz pasma boczne gardła, grudki limfatyczne tylnej ściany gardła i skupiska tkanki limfatycznej. Otaczając światło gardła, tworzą tzw. pierścień Waldeyera stanowiący pierwszą linię obrony dróg oddechowych i pokarmowych. Pierścień chłonny gardła rozwija się w pierwszych latach życia dziecka i zanika w okresie dojrzewania. Procesom przerostowym w mniejszym lub większym stopniu towarzyszą stany zapalne, które opóźniają jego zanik. Trzeci migdałek rośnie do 20 roku życia. Po tym czasie maleje i pozostaje w formie szczątkowej. Przerośnięty migdał ma wielkość połowy orzecha włoskiego.
Jakie są najczęstsze przyczyny przerostu trzeciego migdałka ?
Najczęstsze przyczyny przerostu trzeciego migdałka spowodowane są:
- genetycznie (rodzinnie)
- przez przewlekłe choroby dróg oddechowych.
Z czym się wiąże przerost trzeciego migdałka?
Patofizjologia trzeciego migdałka powoduje:
- oddychanie przez usta
- brak nawilżenia i ogrzewania jamy nosowo-gardłowej
- infekcje.
Jakie są logopedyczne konsekwencje przerostu trzeciego migdałka?
Konsekwencje logopedyczne i inne efekty przerostu trzeciego migdałka to:
- osłabienie mięśni języka i żuchwy, co powoduje dyslalie: sygmatyzm międzyzębowy w zakresie głosek t/d/n/l; nieprawidłowe realizacje głosek r/sz/ż/cz/dż
- utrudniony przepływ powietrza przez nos, czego efektem jest nosowanie
- krótką fazę wdechu i wydechu, co powoduje przyspieszenie tempa mówienia
- wady zgryzu (tyłozgryz lub zgryz otwarty), których efektem są sygmatyzm wargowo-zębowy lub przyzębowy
- upośledzenie drożności nosa lub całkowite zatkanie nosa (oddychanie ustami) powoduje chrapanie, wybudza dziecko ze snu, dziecko często kaszle, co w efekcie powoduje ciągłe zmęczenie dziecka i jego senność w dzień
- zapalenie zatok (ponieważ wydzielina zalega w zatokach)
- wysiękowe zapalenie ucha (zatyka się trąbka słuchowa), czego efektem jest niedosłuch
- niska waga ciała( dziecko ma mniejszy apetyt, często krztusi się podczas posiłków).
Na czym polega badanie lekarskie i leczenie?
Badanie lekarskie wykonywane jest kilkoma sposobami:
- nosofiberoskopem
- endoskopem sztywnym
- rynoskopię tylną (lusterkiem) wykonuje się u dzieci starszych
- badanie palcem wykonuje się u dzieci młodszych
- badanie nosa
- badanie części ustnej gardła z oceną migdałków podniebiennych oraz podniebienia.
Częstym objawem w badaniu lekarskim jest płyn w trąbkach słuchowych.
Leczenie zachowawcze laryngolog przeprowadza przez trzy miesiące. Stosuje wtedy u dziecka leki przeciwzapalne, przeciwalergiczne, antybiotyki, sterydy donosowe, preparaty anemizujące błonę śluzową. Natomiast pediatra najczęściej leczy dziecko około roku.
Leczenie operacyjne to tak zwana adenotomia. Przeciwwskazaniem do zabiegu są:
- rozszczep podniebienia
- niewydolność podniebienno-gardłowa
- ostry nieżyt dróg oddechowych
- alergia (to przeciwwskazanie względne)
- przeciwwskazania ogólne na przykład zaburzenie krzepnięcia krwi.
Zdarza się, że mimo operacji migdałek odrasta.
Na czym polega wysiękowe zapalenie ucha i jak się je leczy?
Wysiękowe zapalenie ucha cechuje:
- szum w uszach
- pełność w uchu
- niedosłuch
- ból.
Patomechanizm polega na zatkaniu płynem trąbki słuchowej.
Badanie polega na wykonaniu badania słuchu w postaci:
- audiometrii tonalnej
- audiometrii impedancyjnej.
Operacja to:
- tympanopunkcja
- drenaż wentylacyjny (dren założony do błony bębenkowej).
Najlepiej operować dziecko po trzecim roku życia.
Neurologopeda- Janina Badziąg- Grabowska
Uwagi: Treść artykułu powstała w oparciu o wykład szkoleniowy przeprowadzony w Zakładzie Logopedii UG w roku 2012 przez lek. med. Grażynę Urbańską.