Słuch fonemowy jest jednym z rodzajów słuchu mownego. To zdolność odbioru dźwięków mowy dotycząca ich struktury fonemowej. W skrócie fonem to najważniejsza, dająca się wydzielić funkcjonalna jednostka formy językowej w oparciu o czynności:

• recepcji (równoważy się ze słyszeniem),
• rozróżniania (rozpoznawanie co najmniej dwóch bodźców jako różnych),
• różnicowania (np. odmienne reagowanie na rozróżniane bodźce)
• pamięci (przywołuje wyobrażenie fonemu jako litery).

Przedstawienie modelu kształtowania się słuchu fonemowego w pełni objaśniającego mechanizmy przebiegu procesu rozwojowego jest aktualnie niemożliwe.

     Co powoduje zaburzenie słuchu fonemowego?

• Utrudniają lub uniemożliwiają odbiór wypowiedzi.
• Zaburzają prawidłowy rozwój wymowy dziecka lub zaburzają wymowę ukształtowaną.
• Utrudniają nabycie umiejętności czytania i pisania.

Pomóc dziecku z zaburzeniem słuchu fonemowego można poprzez:

• Różnicowanie słów podobnie brzmiących; dziecko wskazuje obrazki po usłyszeniu ich nazw np. czapka – żabka, bucik – budzik.
• Różnicowanie takich samych sylab w szeregu różnych lub o podobnym brzmieniu, np. pa, ga, da – dziecko sygnalizuje moment usłyszenia żądanej sylaby.
• Wyszukiwanie i podawanie wyrazów o jednakowym znaczeniu i eliminowanie par o różnym znaczeniu w grze typu MEMORY.
• Nazywanie wskazywanych przedmiotów, których nazwy różnią się wybraną cechą np. dźwięcznością (pąk - bąk), nosowością (kąt – kot), miejscem artykulacji (kos- kosz).
• Segregowanie obrazków ze względu na różne brzmienie i znaczenie wyrazów (różnice dotyczą jednej cechy - patrz punkt wyżej).

Logopeda – mgr Janina Badziąg – Grabowska